Inhoud

• Wat doet liraglutide en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik liraglutide gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

liraglutide

Liraglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en overgewicht.

Wat doet liraglutide en waarbij gebruik ik het?

Diabetes mellitus

Liraglutide wordt gebruikt bij type-2-diabetes. Dit type diabetes werd vroeger ouderdomsdiabetes genoemd.

Verschijnselen
Bij diabetes is het bloedsuiker te hoog. Dit veroorzaakt dorst, een droge mond, veel plassen, wazig zien, moeheid, lusteloosheid en slecht genezende wonden. Verder is een te hoog bloedsuiker schadelijk, voor de ogen, het hart, de nieren en de zenuwen.

Oorzaak
Hoe ontstaat een te hoog bloedsuiker? Na een maaltijd maakt het lichaam suiker uit koolhydraten, bijvoorbeeld uit suiker, brood en aardappels.

De suiker die zo in het bloed komt, kan worden gebruikt als brandstof, bijvoorbeeld door de hersenen. Ook slaan de lever en spieren suiker op als voorraad voor later.

Hiervoor hebben ze insuline nodig. Insuline wordt in de alvleesklier gemaakt.
Bij type-2-diabetes zijn de lever en spieren minder gevoelig voor insuline. Er is dan meer insuline van de alvleesklier nodig. Soms kan de alvleesklier niet zo veel insuline aanmaken. Het gevolg is dat niet alle suiker wordt opgeslagen en het bloedsuiker stijgt.

Behandeling
Om uw bloedsuiker verlagen, kunt u meer bewegen en minder calorierijk eten. Het lichaam wordt dan weer gevoeliger voor insuline. Hierdoor is er minder insuline nodig om de suiker uit uw bloed op te nemen. Als dit niet voldoende helpt, zal uw arts meestal een  bloedsuikerverlagend medicijn voorschrijven.

Meestal schrijft de arts eerst de bloedsuikerverlager metformine voor. Als metformine onvoldoende werkt zal de arts er één of meerdere andere bloedsuikerverlagers bij doen, zoals gliclazide. Als deze combinatie onvoldoende effect heeft en er sprake is van ernstig overgewicht, kan de arts er voor kiezen liraglutide voor te schrijven.

Werking
De darmwand maakt gedurende de dag bepaalde stoffen aan, de zogenaamde incretines. Incretines prikkelen de alvleesklier om meer insuline af te geven en remmen de lever om suiker in het bloed vrij te zetten. Het resultaat is dat het bloedsuiker daalt.

Liraglutide heeft een zelfde soort werking als deze incretines en kan er dus ook voor zorgen dat het bloedsuiker daalt.

Effect
Liraglutide werkt binnen enkele uren. De werking houdt ongeveer een dag  aan.

De verschijnselen van diabetes nemen geleidelijk af. Dorst, vaak plassen en een droge mond verdwijnen meestal binnen enkele dagen. Vermoeidheidsklachten verminderen meestal binnen enkele weken. Behalve als uw vermoeidheid door iets anders komt dan door de diabetes.

Het is belangrijk dat u dit medicijn uw leven lang elke dag gebruikt. Op de lange termijn zult u dan minder kans hebben op oogschade, nierproblemen, slecht genezende wonden en zenuwpijn.

Verder is het belangrijk een gezonde levensstijl te houden: niet roken, voldoende bewegen en een gezond dieet.

Overgewicht

Verschijnselen
Bij overgewicht (obesitas) gaat het om de verhouding tussen gewicht en lengte. Dit noemen we de Body Mass Index (BMI, ook wel de Quetelet-index genoemd). Uw BMI kunt u berekenen door uw gewicht in kg te delen door het kwadraat van uw lengte in meter.

Bijvoorbeeld: 72 (kg)/1.702 (m2) = 25. U kunt uw BMI ook hier berekenen.

Bij een BMI boven de 25 is sprake van overgewicht, boven de 30 van ernstig overgewicht. Bij overgewicht heeft u meer kans op schade aan uw gezondheid, zoals aandoeningen van hart en vaten. Door overgewicht te verminderen, verlaagt u de kans op dergelijke aandoeningen.

Behandeling
De beste manier om overgewicht tegen te gaan, is minder energierijk, dus minder calorieën, te eten en meer te bewegen. Heeft u erg veel overgewicht, dan kunt u daarbij liraglutide gebruiken.

Artsen schrijven liraglutide voor als uw BMI boven een bepaalde grens ligt. Namelijk 27 of hoger als u een aandoening heeft die door overgewicht kan verergeren, zoals hoge bloeddruk, verhoogd vetgehalte in het bloed of diabetes mellitus. 

Als u verder nergens last van heeft, schrijft de arts dit middel pas voor bij een BMI van 30 of hoger.

Werking
Liraglutide verhoogt het gevoel van verzadiging en zorgt ervoor dat u zich minder hongerig voelt.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken en diarree. 

  Deze bijwerking verdwijnt meestal als u gewend raakt aan het middel. Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden. In zeldzame gevallen kunt u last van uitdroging krijgen, bijvoorbeeld als u vaak moet braken of veel last van diarree heeft. Het is belangrijk om voldoende te drinken, om uitdroging te voorkomen. U kunt uitdroging merken aan dorst, hoofdpijn, een droge mond, vermoeidheid, weinig plassen en zeer donkere urine. Als u last krijgt van deze verschijnselen, raadpleeg dan uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Verminderde eetlust, buikpijn, verstoorde spijsvertering, buikgriep, zuurbranden, winderigheid, verstopping en een opgezwollen buik.

  Neem contact op met uw arts als u hier te veel last van heeft.

• Hoofdpijn, vermoeidheid en zich onwel voelen.

• Roodheid en irritatie op de injectieplaats.

• Verkoudheidsverschijnselen.

• Wazig zien in het begin van de behandeling.

  Ook kan uw gezichtvermogen de eerste maanden veranderen. Dit komt doordat uw ogen aan de veranderingen in de bloedglucose moeten wennen. Wacht dus liefst nog een aantal weken met het aanmeten van een (nieuwe) leesbril.

• Te laag bloedglucose (hypo).

  Dit ontstaat vaker bij combinatie met andere glucoseverlagers.

• Droge mond

  Als u last heeft van een droge mond kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Schildklieraandoeningen, zoals een te trage of te snelle werking van de schildklier. Een te snelle schildklierwerking kunt u merken aan nervositeit, gewichtsverlies, diarree, warme of vochtige huid, overmatig zweten, uitpuilende ogen, pijn in of achter de ogen, hartkloppingen en trillen. Een te traag werkende schildklier is te herkennen aan traagheid, vermoeidheid, gewichtstoename, depressiviteit, droge, koude en bleke huid, opgeblazen gezicht, haaruitval en veranderingen van de stem.

  Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.

• Ontsteking van de alvleesklier. Waarschuw uw arts bij zeer hevige aanhoudende buikpijn.

• Overgevoeligheid. Dit uit zich in huiduitslag, galbulten en jeuk op de injectieplaats.

  Zeer zelden is sprake van een ernstige allergische reactie met zwelling van gezicht, lippen, tong en keel, waardoor benauwdheid kan ontstaan. Stop dan met het gebruik en bel meteen een arts. In de toekomst mag u dit soort middelen niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor liraglutide. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of andere soortgelijke middelen niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik liraglutide gebruiken met andere medicijnen?

Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Omdat u kans heeft op een hypo kan het gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u doorgaans een hypo goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR. 

Mag u wel autorijden?
Houd dan rekening met de volgende adviezen:

• Rijd alleen als u zich goed voelt.
• Meet altijd voor u vertrekt uw bloedsuiker.
• Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
• Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
  – Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
  – Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
  – Controleer uw bloedsuiker en rijd pas verder als deze hoger is dan 6 mmol/liter.

alcohol drinken?
Alcohol kan een ‘hypo’ veroorzaken en uw lichaam herstelt hier trager van. Drink liever geen alcohol of hooguit 1 glas per dag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u er veel last van krijgt. Drink de alcohol wel op een gevulde maag, anders is het effect op de bloedsuiker te sterk.

alles eten?
Houd bij wat en hoeveel u eet. Bij diabetes is een goed gewicht erg belangrijk. Als u overgewicht heeft is het daarom aan te raden om af te vallen. Raadpleeg eventueel een diëtist.

Verder is het belangrijk dat u de koolhydraten in uw eten zo veel mogelijk over de dag verspreidt. Koolhydraten zitten vooral in voedingsmiddelen als brood, rijst, aardappelen, fris, koek, snoep en chips.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Als u zwanger bent of binnenkort wilt worden, zult u meestal (tijdelijk) over moeten stappen op een insuline. Overleg hierover met uw arts.

U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedsuiker kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Meestal zult u moeten overstappen op insuline of een ander medicijn waarvan bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Dit medicijn moet u vlak onder de huid injecteren, in uw bovenbeen, buik of bovenarm. Meestal heeft u geleerd om uzelf te injecteren of doet een bekende of familielid dat.

Wanneer?
U gebruikt dit medicijn één keer per dag. Doe dit altijd rond hetzelfde tijdstip. Mogelijk denkt u er het beste aan als u het altijd bij het ontbijt gebruikt.

Hoe lang?
De duur van het gebruik hangt af van de klachten waarvoor u dit medicijn gebruikt. Als dit medicijn uw bloedsuiker voldoende naar beneden brengt, moet u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.

Bij overgewicht hoort u minstens 5 procent te zijn afgevallen binnen drie maanden nadat u met dit middel bent begonnen. Is dit niet het geval, dan werkt dit middel bij u onvoldoende en heeft verdere behandeling met dit medicijn geen zin.